Wiedza dotycząca znaczenia drobnoustrojów u człowieka ulega ciągłemu poszerzeniu. Aktualnie wiadomo, że proces zasiedlenia przez bakterie organizmu człowieka po urodzeniu ma wpływ nie tylko na ustalanie się fizjologicznej równowagi metabolizmu oraz odporności, ale może wywołać powstanie nieprawidłowego programowania mikrobiologicznego z powstaniem szeregu powikłań chorobowych ujawniających się nie tylko w okresie płodowo-noworodkowym ale również w późniejszym okresie życia (1). Mikrobiota człowieka opisuje wszystkie bakterie kolonizujące przewód pokarmowy oddechowy, moczowo-płciowy oraz skórę. Zidentyfikowano w przewodzie pokarmowym człowieka ponad 1000 rodzajów bakterii głównie z rodziny Acinetobakter, Firmicutes, Bacterioides oraz Proteobakteria (2). Tworzą one unikalny zróżnicowany ekosystem niezbędny do prawidłowej czynności przewodu pokarmowego.

1. Proces kolonizacji przewodu pokarmowego noworodka.

Bezpośrednio po urodzeniu następuje szybkie zasiedlanie przewodu pokarmowego przez bakterie głównie tlenowe. W przypadku karmienia dziecka pokarmem matki stopniowo pojawiają się drobnoustroje beztlenowe. Profil bakteryjny jelit podobny jak u dorosłego ustala się między 2 a 3 rokiem życia (3). Na proces ten istotny wpływ mają takie czynniki jak; rodzaj porodu i karmienia, podaż pokarmów stałych, opóźnienie karmienia enteralnego z stosowaniem żywienia parenteralnego dojrzałość noworodka, przebywanie w oddziale intensywnej terapii, skład bakteryjny pokarmu kobiecego, brak kontaktu ze skórą matki oraz prowadzona antybiotykoterapia u matki i dziecka. Z czynników położniczych ważne znaczenie mają; przedwczesne pęknięcie błon płodowych oraz zakażenie wewnątrzowodniowe. Do niedawna uważano, że w chwili narodzin przewód pokarmowy dziecka jest jałowy. Ostatnie badania wskazują, że proces prenatalnej transmisji bakteryjnej może zachodzić już w okresie ciąży nie tylko w zapaleniu i zakażeniu u płodu ale również u płodów zdrowych. Bakteryjne DNA należące do Lactobacillus i Bifidobakterium znaleziono we wszystkich łożyskach zarówno po porodach samoistnych jak i cięciach cesarskich oraz w 43% próbek płynu owodniowego pobranego po elektywnym cięciu cesarskim (4). DNA bakteryjne stwierdzono również w smółce. Sugeruje to możliwość prenatalnej transmisji drobnoustrojów, od matki do płodu. Na skład mikrobiota noworodka mają również wpływ czynniki matczynne działające prenatalnie. Należą do nich: dieta ciężarnej szczególnie w trzecim trymes...