2 Hydrokortyzon wczoraj i dziś

Co w artykule



dr n. med. Sybilla Brzozowska-Mańkowska
Zakład Anestezjologii i Intensywnej Opieki, Medycznej, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie

Wstęp


Hydrokortyzon (łac. cortex ‒ „kora”, „łupina”, „skórka”) – główny kortykosteroid kory nadnerczy otrzymywany syntetycznie, przedstawiciel glikokortykosteroidów. Wywiera znaczny wpływ na metabolizm, bywa nazywany hormonem stresu na równi z adrenaliną. Powstaje z 11-β-deoksykortyzolu przy udziale 11β-hydroksylazy w warstwie pasmowatej kory.

Hydrokortyzon, działanie, odrębności, poziom


W stężeniu fizjologicznym zapewnia równowagę metaboliczną gospodarki białkowo-węglowodanowej, zwiększa wytwarzanie glikogenu i rozpad białek w wątrobie, a także powoduje mobilizację tłuszczów i zwiększenie stężenia wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu. Wykazuje niewielką aktywność mineralokortykosteroidową: zatrzymuje w organizmie sód i chlor, zwiększa wydalanie wapnia, potasu i fosforu z moczem. Przejściowo hamuje podwzgórze i przysadkę.

Działanie przeciwzapalne


W większych stężeniach wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i przeciwświądowe. Wpływa objawowo na rozwój zapalenia, nie działając na przyczynę. Zmniejsza gromadzenie się leukocytów i ich adhezję do śródbłonka, hamuje proces fagocytozy i rozpad lizosomów, zmniejsza liczbę limfocytów, eozynofili, monocytów, blokuje zależne od IgE wydzielanie histaminy i leukotrienów. Hamuje syntezę i uwalnianie cytokin: interferonu-γ, interleukin IL-1...
Pełna treść dotępna tylko dla zalogowanych użytkowników.