Wprowadzenie

Pandemia COVID-19, wywołana przez wirusa SARS-CoV-2, nie tylko znacząco wpłynęła na układ oddechowy, ale miała też wpływ na szereg powikłań w innych układach organizmu, również w przewodzie pokarmowym. Jednym z coraz częściej raportowanych powikłań po przebyciu infekcji COVID-19 są zaburzenia osi mózgowo-jelitowej, w tym zespół jelita nadwrażliwego (IBS) i dyspepsja czynnościowa (FD). W niniejszym artykule przedstawiono mechanizmy patogenetyczne, ryzyko wystąpienia IBS po COVID-19 oraz jego implikacje kliniczne i terapeutyczne na podstawie dostępnych badań, w tym badań własnych.

Długoterminowe konsekwencje zakażenia COVID-19

Skutki tej choroby są dla przewodu pokarmowego poważne. Na podstawie metaanaliz oszacowano częstość występowania dyspepsji czynnościowej (FD) i zespołu jelita nadwrażliwego (IBS) po przechorowaniu COVID-19. Wirus SARS-CoV-2, wywołujący COVID-19, ma zdolność wiązania się z receptorami ACE2, które są obecne nie tylko w płucach, ale także w komórkach nabłonka jelitowego. Ta interakcja może prowadzić do obumierania komórek jelitowych oraz zwiększenia przepuszczalności jelit, co z kolei może eksponować jelitowy układ nerwowy na szkodliwe metabolity produkowane m.in. przez zmienioną mikrobiotę jelitową w świetle przewodu pokarmowego. Dodatkowo nadmierna odpowiedź zapalna w wyniku zakażenia wirusem SARS-CoV-2, określana jako burza cytokinowa, może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i uszkodzenia nabłonka oraz śródbłonka, co jest kluczowym elementem w patogenezie IBS.

Na podstawie dużego polskiego, prospektywnego, wieloośrodkowego badania pacjenci hospitalizowaniu z powodu COVID-19 oraz osoby zdrowe, bez choroby wirusowej, byli oceniani i ankietowani w trakcie przyjęcia do szpitala oraz po 1., 6. i 12. miesiącach po opuszczeniu szpitala. Objawy żołądkowo-jelitowe, lęk i depresja były oceniane za pomocą walidowanych kwestionar...