Spironolakton w niewydolności serca
W 2021 roku mija 60 lat od kiedy w praktyce klinicznej stosowany jest spironolakton - pierwszy antagonista receptora mineralokortykoidowego (MRA, z ang. mineralocorticoid receptor antagonist) [1]. Rocznica ta zbiega się z publikacją nowych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, z ang. European Society of Cardiology) dotyczących diagnostyki i leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca. Zgodnie z tymi wytycznymi MRA (spironolakton oraz eplerenon) stanową jeden z filarów leczenia niewydolności serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF, z ang. heart failure with reduced ejection fraction) [2].
Pomimo postępu, jaki dokonał się w diagnostyce i leczeniu chorób układu krążenia, liczba chorych na niewydolność serca wzrasta, a rokowanie wciąż pozostaje niepomyślne. Skalę problemu unaoczniają liczby – szacuje się, że w Polsce choruje na tę jednostkę chorobową około 1-1,2 mln osób [3,4]. Około 50% chorych umiera w ciągu 5 lat od rozpoznania, a około 13% w ciągu roku [5]. Skala problemu przyczyniła się do tego, że w ciągu kilku ostatnich dekad spironolakton został dokładnie przebadany w licznych próbach klinicznych. Udokumentowano jego skuteczność nie tylko w niewydolności serca, ale także w innych jednostkach chorobowych takich jak nadciśnienie tętnicze, czy pierwotny hiperaldosteronizm.
Efekty terapeutyczne spironolaktonu wynikają z antagonizowania skutków działania aldosteronu, hormonu mineralokortykoidowego produkowanego głównie w korze nadnerczy oraz w mózgu, sercu, naczyniach krwionośnych, fibroblastach czy monocytach [6,7]. Aldosteron jest ostatnim ogniwem osi hormonalnej renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), której nadmierna aktywacja odgrywa kluczową role w patogenezie niewydolności serca. Głównym miejscem działania aldosteronu są nerki, gdzie uczestniczy on w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej. Dodatkowo hormon ten powoduje zwiększenie ilości kolagenu i rozplem komórek mezangium w kłębuszkach nerkowych, skutkiem czego jest ich nasilone włóknienie oraz szkliwienie, a w konsekwencji uszkodzenie [8]. Aldosteron działa niekorzystnie także na naczynia krwionośne, zarówno te o małej średnicy, gdzie zmniejsza wydzielanie tlenku azotu, nasila stres oksydacyjny oraz uszkadza śródbłonek, jak i naczynia dużego kalibru, powodując ich włóknienie oraz spadek podatności ściany. Niekorzystnej przebudowie ulega także mięsień sercowy, który pod wpływem aldost...
Pomimo postępu, jaki dokonał się w diagnostyce i leczeniu chorób układu krążenia, liczba chorych na niewydolność serca wzrasta, a rokowanie wciąż pozostaje niepomyślne. Skalę problemu unaoczniają liczby – szacuje się, że w Polsce choruje na tę jednostkę chorobową około 1-1,2 mln osób [3,4]. Około 50% chorych umiera w ciągu 5 lat od rozpoznania, a około 13% w ciągu roku [5]. Skala problemu przyczyniła się do tego, że w ciągu kilku ostatnich dekad spironolakton został dokładnie przebadany w licznych próbach klinicznych. Udokumentowano jego skuteczność nie tylko w niewydolności serca, ale także w innych jednostkach chorobowych takich jak nadciśnienie tętnicze, czy pierwotny hiperaldosteronizm.
Efekty terapeutyczne spironolaktonu wynikają z antagonizowania skutków działania aldosteronu, hormonu mineralokortykoidowego produkowanego głównie w korze nadnerczy oraz w mózgu, sercu, naczyniach krwionośnych, fibroblastach czy monocytach [6,7]. Aldosteron jest ostatnim ogniwem osi hormonalnej renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), której nadmierna aktywacja odgrywa kluczową role w patogenezie niewydolności serca. Głównym miejscem działania aldosteronu są nerki, gdzie uczestniczy on w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej. Dodatkowo hormon ten powoduje zwiększenie ilości kolagenu i rozplem komórek mezangium w kłębuszkach nerkowych, skutkiem czego jest ich nasilone włóknienie oraz szkliwienie, a w konsekwencji uszkodzenie [8]. Aldosteron działa niekorzystnie także na naczynia krwionośne, zarówno te o małej średnicy, gdzie zmniejsza wydzielanie tlenku azotu, nasila stres oksydacyjny oraz uszkadza śródbłonek, jak i naczynia dużego kalibru, powodując ich włóknienie oraz spadek podatności ściany. Niekorzystnej przebudowie ulega także mięsień sercowy, który pod wpływem aldost...
Pełna treść dotępna tylko dla zalogowanych użytkowników.