The role of mesalazine in the treatment of ulcerative colitis

Magdalena Kaniewska[1], Konrad Lewandowski[1], Grażyna Rydzewska[1,2]

[1] Klinika Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii z Pododdziałem Leczenia Nieswoistych Chorób Zapalnych Jelit,
Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie
[2] Collegium Medicum, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach


Streszczenie
W artykule przedstawiono dane dotyczące mechanizmu działania sulfasalazyny i preparatów 5-ASA. Zamieszczono również najnowsze metaanalizy oraz zalecenia polskie i ECCO na temat leczenia pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
SŁOWA KLUCZOWE: 5-ASA, mesalazyna, nieswoiste choroby zapalne jelit, wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Abstract
The article presents data on the mechanism of action of sulfasalazine and 5-ASA preparations. The latest meta-analysis and polish
and ECCO recommendations for the treatment of patients with ulcerative colitis are also included.
KEY WORDS: 5-ASA, mesalazine, inflammatory bowel diseases, ulcerative colitis


Wstęp

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), czyli wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), cechuje wieloczynnikowa etiopatogeneza – współistnieją predyspozycje genetyczne w połączeniu z zaburzeniami immunologicznymi i czynnikami środowiskowymi (w tym zaburzeniami mikrobioty jelitowej), jednak ostatecznie zależności między nimi nie są jeszcze dokładnie poznane [1]. Cechą charakterystyczną NChZJ jest to, że w ich przebiegu występują naprzemiennie okresy zaostrzeń i remisji. WZJG jest przewlekłą chorobą zapalną jelit, z początkiem najczęściej w młodym wieku, zmiany zapalne ograniczone są tylko do jelita grubego, a zapalenie nie obejmuje całej ściany jelita. Proces zapalny rozpoczyna się w odbytnicy i może pozostać tylko w tej lokalizacji albo szerzyć się w sposób ciągły w kierunku proksymalnych części jelita grubego [1]. W zależności od lokalizacji zmian zapalnych wyróżnia się trzy postacie WZJG: postać dystalną, w której przypadku zapalenie jest ograniczone wyłącznie do odbytnicy (ok. 55% chorych), postać lewostronną, w której zmiany sięgają zagięcia śledzionowego okrężnicy (ok. 30% pacjentów), oraz postać z zajęciem całego jelita grubego (ok. 15% chorych) [2, 3].

Ze względu na brak jasno określonego czynnika etiologicznego nie jest możliwa terapia przyczynowa NChZJ. Cel dotychczas stosowanego leczenia (farmakologiczne go, w tym przyjmowania leków biologicznych, chirurgicznego) stanowi minimalizowanie stanu zapalnego, wprowadzenie pacjenta w remisję i następnie jej utrzymanie dzięki stosowaniu terapii podtrzymującej. Zdecydowana większość osób z WZJG ma łagodny do umiarkowanego przebieg choroby. U ponad 90% z nich już od momentu jej rozpoznania stosuje się preparaty kwasu 5-aminosalicylanowego (5-ASA). Po wprowadzeniu pacjenta w re misję preparaty 5-ASA powinno się stosować w stabilnych dawkach nie tylko w celu utrzymania remisji, ale też z uwagi na działanie chemoprewencyjne leków. Dla tego też tak ważne jest utrzymanie wysokiego...